Yangın Algılama Sistemi Nedir?

Yangın algılama sistemi, yangının başlangıcını hızlı bir şekilde tespit eden, sesli veya görsel alarm vererek insanları uyaran ve güvenliği sağlayan bir sistemdir. Bu sistem, duman, ısı veya alev sensörleri aracılığıyla yangının varlığını algılar ve yangın hakkında erken müdahale için ilgili ekipleri (itfaiye, güvenlik vb.) bilgilendirir.

Yangın Algılama Sistemleri Nelerdir?

Dünyada genellikle iki tip yangın algılama sistemi kullanılmaktadır:

1. Konvansiyonel Yangın Algılama Sistemi

Konvansiyonel yangın algılama sistemi, belirli bir bölgede meydana gelen yangını tespit etmek amacıyla çalışan bir sistemdir. Zon denilen bölgesel tespit mantığıyla çalışır ve her bir dedektör, bir zona bağlı olarak sinyal gönderir. Bu sistem, yangın tespitini sadece o bölgedeki dedektörler üzerinden yapar ve alarmı bölgesel olarak verir. Konvansiyonel sistemler, daha basit ve ekonomik olmaları nedeniyle genellikle küçük projelerde ve düşük yangın riski taşıyan yapılarda tercih edilir.

Konvansiyonel yangın algılama sisteminin ekipmanları şunlardır:

• Isı dedektörü
• Duman dedektörü
• Yangın butonları
• Yangın flaşörleri
• Yangın sirenleri
• Beam dedektörü

Ancak, bu sistemin en büyük dezavantajı, ısı değişimlerinden etkilenerek yanlış alarm verme olasılığının yüksek olmasıdır.

2. Analog Adresli Yangın Algılama Sistemi

Analog adresli yangın alarm sistemi, noktasal yangın algılama yapabilen ve daha gelişmiş özellikler sunan bir sistemdir. Bu sistemde, her dedektör bir çevirim hattına bağlanır ve dedektörler ortamda duman, ısı artışı ve sıcaklık değişim hızlarını izler. Bu sayede, yangının tespiti çok daha hassas ve doğru olur. Yangın veya arıza durumunda, kontrol paneli dedektörlerden gelen sinyalleri analiz ederek doğru bir şekilde alarm verir ve gerekli müdahaleyi başlatır.

Analog adresli sistemler, büyük ve kompleks yapılarda, yangın riski yüksek yerlerde daha çok tercih edilir. Bu sistem, geniş bir alanı izleyebildiği ve raporlama özellikleri sunduğu için gelişmiş güvenlik ihtiyaçları olan mekanlarda kullanılır.

Analog adresli yangın alarm sisteminin ekipmanları şunlardır:

• Isı dedektörü
• Duman dedektörü
• Multi-sensörler
• Beam dedektörü
• Yangın sireni
• Yangın butonu
• Yangın flaşörü

Analog adresli sistemlerin maliyeti, konvansiyonel sistemlere göre daha yüksektir ancak sundukları özellikler ve güvenlik sağladıkları alan bakımından daha avantajlıdır.

Yangın Algılama Sistemlerinin Kullanıldığı Binalar

Yangın algılama sistemleri, belirli büyüklükteki ve özellikteki yapılarda yasal bir zorunluluk haline gelmiştir. Konutlar hariç, aşağıdaki yapı tiplerinde yangın algılama sistemi bulunması gerekmektedir:

• Kat alanı 400 metrekarenin üzerinde olan 2-4 katlı binalar
• Kat sayısı dörtten fazla olan tüm binalar
• Yüksek katlı binalar (konutlar hariç)

Ayrıca, daha spesifik olarak yapı yüksekliği belirli ölçütleri geçtiğinde yangın algılama sistemleri zorunlu hale gelir:

• 51,5 metreden yüksek konutlar
• 6,5 metreden yüksek konaklama binaları
• 21,5 metreden yüksek eğitim tesisleri
• 6,5 metreden yüksek yataklı sağlık tesisleri
• 30,5 metreden yüksek büro binaları
• 12,5 metreden yüksek ticari binalar
• 21,5 metreden yüksek endüstriyel binalar
• 6,5 metreden yüksek müze ve sergi alanları
• 6,5 metreden yüksek terminaller ve depolar

Yangın algılama cihazlarının kullanımının uygun olmadığı yerlerde, alternatif algılama sistemleri (örneğin, sıcaklık artışı, alev dedektörleri) kullanılmalıdır.

Yangın Algılama Sistemi Nasıl Çalışır?

Yangın algılama sisteminin temel çalışma prensibi, ortamda anormal durumları (duman, ısı artışı, alev, gaz vb.) algılayarak alarm sistemini devreye sokmaktır. İşleyiş süreci şu adımlardan oluşur:

1. Algılama

Sistem, çeşitli dedektörler aracılığıyla yangının işaretlerini (duman, ısı, alev, gaz) algılar:

• Duman Dedektörleri: Ortamdaki duman yoğunluğunu ölçer.
• Isı Dedektörleri: Ortamdaki sıcaklık artışını izler ve belirli bir eşiği aşarsa alarm verir.
• Alev Dedektörleri: Yangının yaydığı özel ışık frekanslarını algılar.
• Gaz Dedektörleri: Yanıcı gazları tespit eder.

2. Veri Analizi ve Kontrol Paneli

Dedektörlerden gelen sinyaller, merkezi kontrol paneline iletilir. Panel, bu verileri analiz ederek, ortamda gerçekten bir yangın olup olmadığını doğrular. Panel, sinyalleri belirli eşik değerlerine göre değerlendirerek yanlış alarm olasılığını minimize eder.

3. Alarm ve Uyarı

Yangın tespit edildiğinde, alarm sistemi devreye girer. Sesli ve görsel uyarılarla, ortamda bulunanlara yangın tehlikesi bildirilir. Büyük binalarda, sistemler genellikle bina yönetimi ile entegre bir şekilde çalışarak otomatik bildirimler gönderir.

4. Ekstra Güvenlik Önlemleri

Büyük binalarda ve yüksek riskli alanlarda yangın algılama sistemleri, yangın söndürme sistemleri (sprinkler, yangın vanaları vb.) ve duman tahliye sistemleri ile entegre edilebilir. Böylece yangın tespit edildiğinde, bu sistemler otomatik olarak devreye girer ve yangının büyümesi engellenir.

5. Bildirim ve Müdahale

Bazı sistemlerde, yangın durumunda güvenlik birimlerine, uzaktan izleme merkezlerine veya itfaiyeye otomatik bildirimler gönderilir. Bu sayede, yangına hızlı müdahale yapılabilir ve daha büyük bir felaketin önüne geçilir.

Yangın algılama sistemleri, binalarda yangın güvenliğini artıran kritik bir unsurdur. Bu sistemler, hem can güvenliğini sağlamak hem de maddi kayıpları önlemek için büyük önem taşır.